Bật nguồn máy tính không lên thì làm gì? Hướng dẫn kích nguồn máy tính, quy trình tự sửa máy tính không nên nguồn từng bước, không cần thợ.
Máy tính không lên nguồn là một trong những sự cố phổ biến nhưng lại khiến nhiều người hoang mang vì không biết cách xử lý.
Quy Trình Tự Sửa Máy Tính Không Lên Nguồn Kích Nguồn Máy Tính
Nếu bạn đang gặp tình trạng bấm nút nguồn nhưng máy không hoạt động, quạt không quay, đèn không sáng thì rất có thể bộ nguồn của bạn đã gặp vấn đề.
Trước khi nghĩ đến việc mang máy ra tiệm sửa chữa, bạn hoàn toàn có thể tự kiểm tra và khắc phục ngay tại nhà bằng những bước đơn giản.
Với hướng dẫn chi tiết từ App Ong Thợ, bạn sẽ biết cách kích nguồn máy tính, kiểm tra nguyên nhân gây lỗi nguồn, cũng như thực hiện quy trình tự sửa nguồn máy tính không lên một cách bài bản, an toàn.
Chỉ cần làm theo từng bước, bạn có thể tiết kiệm thời gian, chi phí mà vẫn đảm bảo máy tính hoạt động ổn định trở lại mà không cần đến thợ chuyên nghiệp.
Nguồn máy tính (Power Supply Unit – PSU) là một thiết bị phần cứng quan trọng trong máy tính, có nhiệm vụ chuyển đổi dòng điện xoay chiều (AC) từ lưới điện thành dòng điện một chiều (DC) ổn định, cung cấp năng lượng cho các linh kiện khác bên trong máy tính như bo mạch chủ, CPU, GPU, ổ cứng, RAM…
Nguồn máy tính không chỉ cung cấp điện mà còn đảm bảo sự ổn định của dòng điện, giúp các linh kiện hoạt động trơn tru và kéo dài tuổi thọ.
Nguồn máy tính là gì?
Nguồn máy tính là thiết bị chuyển đổi điện áp từ AC sang DC và cung cấp các mức điện áp phù hợp cho từng linh kiện trong hệ thống. PSU có thể được phân loại theo công suất, hiệu suất và chuẩn kết nối.
Một số chuẩn nguồn phổ biến:
ATX (Advanced Technology eXtended) – chuẩn phổ biến nhất cho PC
SFX (Small Form Factor) – dành cho hệ thống nhỏ gọn
TFX (Thin Form Factor) – dùng cho máy tính mini
EPS (Entry-Level Power Supply) – dùng cho máy chủ (server)
Nguồn máy tính (PSU) có nhiệm vụ chuyển đổi dòng điện xoay chiều (AC) từ lưới điện thành dòng điện một chiều (DC) ổn định để cung cấp cho các linh kiện bên trong máy tính.
Một bộ nguồn máy tính điển hình có các thành phần chính sau:
Giảm điện áp từ 220V/110V xuống mức thấp hơn.
Gồm cuộn sơ cấp, thứ cấp để điều chỉnh điện áp.
Hoạt động theo nguyên lý cảm ứng điện từ.
👉 Giúp cung cấp điện áp phù hợp cho từng linh kiện trong hệ thống.
Biến đổi dòng điện xoay chiều (AC) thành một chiều (DC).
Sử dụng diode hoặc cầu chỉnh lưu để giữ dòng điện một hướng.
Giúp loại bỏ phần điện áp âm của dòng điện AC.
👉 Tạo ra dòng điện DC liên tục để cung cấp cho các linh kiện máy tính.
Gồm tụ điện, cuộn cảm giúp làm mịn điện áp.
Giảm nhiễu và loại bỏ gợn sóng trong dòng điện DC.
Đảm bảo điện áp ổn định khi cấp cho hệ thống.
👉 Giữ nguồn điện đầu ra mượt mà, tránh ảnh hưởng đến hoạt động của thiết bị.
Giữ điện áp đầu ra ổn định bất chấp thay đổi tải.
Sử dụng IC ổn áp, MOSFET hoặc mạch PWM.
Điều chỉnh điện áp theo mức 12V, 5V, 3.3V.
👉 Cung cấp nguồn điện chuẩn xác, đảm bảo hiệu suất và tuổi thọ linh kiện.
Gồm OVP, OCP, SCP để bảo vệ quá áp, quá dòng, ngắn mạch.
Ngắt nguồn khi có sự cố để tránh hỏng linh kiện.
Được tích hợp trong các bộ nguồn chất lượng cao.
👉 Giúp bảo vệ hệ thống khỏi các rủi ro về điện, đảm bảo an toàn cho máy tính.
Làm mát linh kiện trong PSU để tránh quá nhiệt.
Tốc độ quạt thay đổi theo nhiệt độ của nguồn.
Kéo dài tuổi thọ linh kiện và cải thiện hiệu suất.
👉 Giữ nguồn hoạt động ổn định, tránh quá nhiệt và đảm bảo hiệu suất tốt hơn.
Cấp điện cho bo mạch chủ, CPU, card đồ họa, ổ cứng.
Có các loại: 24-pin ATX, 8-pin CPU, PCIe, SATA, Molex.
Tùy công suất nguồn mà số lượng đầu cắm sẽ khác nhau.
👉 Phân phối điện đến các linh kiện một cách hợp lý để hệ thống hoạt động trơn tru.
Làm từ kim loại giúp tản nhiệt tốt hơn.
Bảo vệ các linh kiện bên trong khỏi va đập, nhiễu điện.
Chứa các đường mạch kết nối giữa các bộ phận nguồn.
👉 Giúp PSU hoạt động bền bỉ, giảm rủi ro hư hỏng do tác động bên ngoài.
Nguồn máy tính là một thành phần quan trọng, đảm bảo cung cấp điện năng ổn định và bảo vệ các linh kiện bên trong máy tính.
Hiểu rõ về cấu tạo của PSU giúp bạn lựa chọn bộ nguồn phù hợp, tối ưu hiệu suất và tăng tuổi thọ hệ thống.
Nguyên lý hoạt động của nguồn máy tính
👉 Nguồn máy tính hoạt động bằng cách chuyển đổi điện áp xoay chiều (AC) từ lưới điện thành điện áp một chiều (DC) ổn định, cung cấp năng lượng phù hợp cho các linh kiện bên trong máy tính đồng thời bảo vệ hệ thống khỏi các sự cố điện áp.
Nguồn nhận điện áp xoay chiều (AC) từ lưới điện.
Biến áp hạ điện áp AC xuống mức thấp hơn.
Mạch chỉnh lưu chuyển đổi AC thành DC sơ cấp.
👉 Giúp tạo dòng điện một chiều (DC) phù hợp để cấp cho linh kiện máy tính.
Mạch lọc loại bỏ gợn sóng, giúp điện áp DC mượt mà hơn.
Mạch ổn áp duy trì các mức điện áp cố định: 12V, 5V, 3.3V.
Điều chỉnh điện áp theo nhu cầu của hệ thống.
👉 Đảm bảo nguồn điện cung cấp luôn ổn định, tránh dao động ảnh hưởng đến linh kiện.
Cấp nguồn cho bo mạch chủ, CPU, GPU, ổ cứng, RAM.
Sử dụng các đầu cắm chuyên dụng: ATX, PCIe, SATA, Molex.
Tự động điều chỉnh công suất theo mức tiêu thụ của linh kiện.
👉 Cung cấp điện đúng mức cho từng bộ phận giúp máy tính hoạt động trơn tru.
Bảo vệ quá tải (OCP), quá áp (OVP), quá nhiệt (OTP), ngắn mạch (SCP).
Ngắt điện ngay khi phát hiện lỗi để tránh hỏng linh kiện.
Đảm bảo hệ thống hoạt động an toàn, bền bỉ.
👉 Ngăn ngừa sự cố điện gây hư hỏng máy tính, đảm bảo tuổi thọ linh kiện lâu dài.
Quạt làm mát giúp giảm nhiệt độ của bộ nguồn.
Cảm biến nhiệt điều chỉnh tốc độ quạt tùy theo tải.
Giúp nguồn hoạt động ổn định và tiết kiệm điện hơn.
👉 Duy trì nhiệt độ ổn định, kéo dài tuổi thọ nguồn và giảm tiêu hao năng lượng.
Nguyên nhân máy tính không nên nguồn
👉 Máy tính không lên nguồn có thể do nguồn điện, bộ nguồn (PSU) bị lỗi, linh kiện bên trong hỏng hóc hoặc sự cố phần cứng làm gián đoạn quá trình khởi động, cần kiểm tra từng yếu tố để xác định và khắc phục.
👉 Nếu nguồn điện đầu vào gặp sự cố, máy tính sẽ không nhận được điện, dù bộ nguồn và các linh kiện khác vẫn hoạt động bình thường.
Ổ cắm điện không có điện hoặc bị lỏng.
Dây nguồn bị hỏng, đứt hoặc kết nối không chặt.
Cầu chì, aptomat bị ngắt do quá tải hoặc chập điện.
Không có đèn tín hiệu nào sáng khi cắm điện.
Không nghe thấy tiếng quạt nguồn quay.
Các thiết bị khác cùng ổ cắm cũng không hoạt động.
👉 Hãy kiểm tra lại ổ cắm điện bằng thiết bị khác hoặc thử ổ cắm khác để loại trừ lỗi từ nguồn điện đầu vào.
👉 Bộ nguồn (PSU) là nơi cung cấp điện cho toàn bộ hệ thống, nếu PSU gặp lỗi, máy tính sẽ không thể khởi động hoặc hoạt động không ổn định.
PSU quá tải, hoạt động lâu ngày bị suy giảm hiệu suất.
Quạt nguồn không quay do hỏng linh kiện bên trong.
PSU không đủ công suất để cấp điện cho linh kiện.
Máy tính không phản hồi khi nhấn nút nguồn.
Có mùi khét hoặc tiếng nổ nhỏ từ bộ nguồn.
Thử nguồn khác thì máy hoạt động bình thường.
👉 Hãy thử thay bộ nguồn khác hoặc dùng thiết bị đo điện áp để kiểm tra hoạt động của PSU.
👉 Nút nguồn trên case có thể bị kẹt hoặc dây kết nối giữa nút nguồn và mainboard bị đứt, khiến tín hiệu bật máy không được truyền đi.
Nút nguồn bị kẹt hoặc lỏng sau thời gian dài sử dụng.
Dây Power SW kết nối với mainboard bị đứt hoặc sai vị trí.
Bo mạch chủ không nhận được tín hiệu bật nguồn.
Nhấn nút nguồn nhưng không có phản hồi.
Đèn nguồn trên mainboard vẫn sáng nhưng máy không khởi động.
Dùng tuốc nơ vít chạm hai chân Power SW thì máy bật lên.
👉 Kiểm tra lại dây kết nối trên mainboard hoặc thử bật máy bằng cách nối tắt hai chân Power SW để xác định lỗi.
👉 Mainboard là trung tâm kết nối và phân phối điện cho các linh kiện, nếu bị hỏng, máy sẽ không nhận nguồn hoặc không khởi động được.
Tụ điện trên mainboard bị phồng hoặc cháy.
Mạch điều khiển nguồn bị hỏng, không cấp điện cho CPU.
Chân cắm nguồn ATX 24-pin tiếp xúc kém hoặc lỏng.
Đèn nguồn trên mainboard không sáng.
Không có tín hiệu hình ảnh, quạt CPU không quay.
Kiểm tra với bộ nguồn khác nhưng vẫn không lên.
👉 Quan sát mainboard để tìm dấu hiệu cháy nổ hoặc tụ phồng, nếu có, cần thay thế mainboard mới.
👉 Nếu một linh kiện phần cứng như RAM, CPU, card đồ họa hoặc ổ cứng bị lỗi, nó có thể gây chập mạch, khiến nguồn tự ngắt ngay khi bật máy.
RAM hoặc CPU bị lỏng hoặc hỏng.
Card đồ họa (GPU) lỗi gây ngắn mạch.
Ổ cứng hoặc linh kiện khác bị chập điện.
Máy bật lên rồi tự tắt ngay lập tức.
Có tiếng beep báo lỗi từ loa mainboard.
Tháo từng linh kiện ra thì máy khởi động được.
👉 Hãy tháo từng linh kiện ra và thử bật máy để xác định linh kiện nào bị lỗi.
👉 Nếu hệ thống quá nóng, cảm biến nhiệt trên mainboard sẽ ngắt nguồn để bảo vệ CPU, GPU hoặc PSU khỏi hư hỏng.
Quạt CPU không quay khiến CPU quá nhiệt.
Tản nhiệt bị bụi bám làm giảm hiệu quả làm mát.
Keo tản nhiệt khô, không dẫn nhiệt tốt.
Máy bật lên nhưng tự tắt sau vài giây.
Quạt CPU hoặc GPU không quay.
Sờ vào tản nhiệt CPU thấy nóng bất thường.
👉 Hãy vệ sinh máy tính, kiểm tra quạt tản nhiệt và thay keo tản nhiệt nếu cần.
Quy trình tự sửa nguồn máy tính không nên
👉 Khi máy tính không lên nguồn, bạn cần kiểm tra từng bước từ nguồn điện bên ngoài đến các linh kiện bên trong để xác định lỗi và khắc phục đúng cách, tránh hư hỏng nặng hơn.
👉 Đảm bảo nguồn điện đầu vào ổn định, không bị chập chờn, dây dẫn không bị đứt gãy và ổ cắm điện có thể cấp nguồn đúng cách để tránh sai sót khi kiểm tra các thành phần bên trong máy tính.
👉 Nếu nguồn điện bên ngoài có vấn đề, bạn cần sửa chữa hoặc thay thế ổ cắm, dây nguồn trước khi tiếp tục kiểm tra các thành phần bên trong máy tính để tránh xác định sai lỗi do nguồn điện bên ngoài gây ra.
Bước 2: Kiểm tra bộ nguồn (PSU)Bước 2: Kiểm tra bộ nguồn (PSU)
👉 Đảm bảo bộ nguồn hoạt động bình thường, cung cấp điện áp ổn định và không có dấu hiệu hỏng hóc trước khi kiểm tra các linh kiện khác của máy tính.
👉 Kết luận: Nếu bộ nguồn không hoạt động hoặc điện áp đầu ra không ổn định, bạn cần thay PSU mới để tránh ảnh hưởng đến các linh kiện khác trong máy tính.
👉 Giúp tiếp cận trực tiếp các linh kiện bên trong, kiểm tra kết nối, tìm dấu hiệu hư hỏng, đồng thời đảm bảo không bỏ sót bất kỳ nguyên nhân nào khiến máy tính không lên nguồn.
👉 Khi đã tháo xong vỏ ngoài, bạn có thể dễ dàng tiếp cận và kiểm tra các linh kiện bên trong để tìm ra nguyên nhân máy tính không lên nguồn một cách chính xác hơn.
👉 MXác định xem có linh kiện nào bị hư hỏng vật lý, dấu hiệu cháy nổ hay lỏng kết nối để nhanh chóng khoanh vùng nguyên nhân gây ra sự cố.
👉 Nếu phát hiện linh kiện có dấu hiệu hư hỏng, cần thay thế hoặc sửa chữa trước khi thử bật lại máy tính để đảm bảo an toàn.
Bước 5: Kiểm tra nguồn cấp cho bo mạch chủ
👉 Đảm bảo bo mạch chủ nhận đủ nguồn điện từ bộ nguồn (PSU), không bị thiếu điện hoặc chập chờn, giúp máy tính khởi động bình thường mà không bị lỗi nguồn.
👉 Nếu bo mạch chủ không nhận điện dù PSU hoạt động bình thường, có thể bo mạch chủ bị lỗi nặng cần thay thế hoặc sửa chữa chuyên sâu.
👉 Xác định xem RAM có hoạt động bình thường hay không, vì lỗi RAM có thể khiến máy tính không lên nguồn hoặc không hiển thị hình ảnh trên màn hình.
👉 Nếu máy tính không lên nguồn do RAM, thay thế hoặc vệ sinh RAM có thể giúp khắc phục sự cố mà không cần thay bo mạch chủ.
👉 Xác định xem card đồ họa có gây lỗi nguồn hay không, vì card đồ họa bị lỗi có thể gây chập nguồn hoặc khiến máy không lên hình dù nguồn vẫn hoạt động.
👉 Nếu GPU bị lỗi, thay thế hoặc sửa chữa sẽ giúp máy tính lên nguồn và hoạt động bình thường trở lại.
Bước 8: Kiểm tra ổ cứng và thiết bị lưu trữ
👉 Xác định xem ổ cứng có gây lỗi máy tính không lên nguồn hay không, vì một số lỗi ổ cứng có thể làm treo hệ thống ngay khi khởi động.
👉 KNếu ổ cứng bị lỗi, cần thay thế hoặc sửa chữa để tránh mất dữ liệu và đảm bảo hệ thống hoạt động trơn tru.
👉 Đảm bảo công tắc nguồn và nút Reset trên thùng máy hoạt động bình thường, không bị hỏng hoặc kẹt gây ra tình trạng máy không lên nguồn.
👉 Nếu lỗi do công tắc nguồn, chỉ cần thay thế hoặc sửa chữa đơn giản là máy có thể hoạt động trở lại.
👉 Sau khi sửa chữa, cần lắp lại máy đúng cách và kiểm tra lần cuối để đảm bảo tất cả linh kiện hoạt động bình thường trước khi đưa vào sử dụng.
👉 Sau khi hoàn tất lắp đặt và kiểm tra, nếu máy tính lên nguồn bình thường, bạn có thể sử dụng lại như cũ, còn nếu vẫn gặp sự cố, có thể cần kiểm tra sâu hơn hoặc thay thế linh kiện hỏng.
7 Cách phòng tránh máy tính hỏng nguồn
Để phòng tránh máy tính bị hỏng nguồn, bạn có thể thực hiện các biện pháp sau:
Bộ nguồn tốt giúp hệ thống hoạt động ổn định, giảm nguy cơ hỏng hóc do điện áp không ổn định.
Chọn PSU có công suất cao hơn nhu cầu hệ thống.
Mua từ thương hiệu uy tín, có chứng nhận 80 Plus.
Kiểm tra thông số kỹ thuật trước khi mua.
Không dùng nguồn công suất thấp hơn yêu cầu.
Tránh mua PSU không rõ nguồn gốc, giá rẻ bất thường.
Không sử dụng bộ nguồn cũ kém chất lượng.
➡ Một bộ nguồn tốt giúp máy tính bền bỉ, tránh rủi ro hỏng hóc do điện áp kém.
Ổn áp và UPS giúp bảo vệ nguồn khỏi dao động điện áp và mất điện đột ngột.
Dùng ổn áp để giữ điện áp ổn định.
Sử dụng UPS nếu khu vực thường xuyên mất điện.
Chọn thiết bị có công suất phù hợp với hệ thống.
Không cắm trực tiếp vào ổ điện không ổn định.
Tránh dùng ổn áp hoặc UPS kém chất lượng.
Không sử dụng thiết bị đã quá cũ hoặc hỏng hóc.
➡ Ổn áp và UPS giúp kéo dài tuổi thọ bộ nguồn, bảo vệ linh kiện khỏi sự cố điện.
Bụi bẩn có thể gây quá nhiệt, làm giảm hiệu suất và tuổi thọ của PSU.
Dùng máy thổi bụi để vệ sinh nguồn mỗi 3-6 tháng.
Kiểm tra quạt tản nhiệt có hoạt động tốt không.
Đảm bảo PSU đặt nơi thoáng khí, không bị che kín.
Không để bộ nguồn bám bụi quá lâu.
Tránh tháo rời linh kiện PSU nếu không có chuyên môn.
Không dùng nước hoặc hóa chất dễ cháy để vệ sinh.
➡ Giữ nguồn sạch sẽ giúp máy tính hoạt động mát mẻ, giảm nguy cơ chập cháy.
Việc sử dụng linh kiện vượt quá công suất của PSU có thể gây hỏng nguồn và ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thống.
Kiểm tra công suất nguồn trước khi nâng cấp linh kiện.
Sử dụng phần mềm giám sát điện áp PSU.
Giảm tải nếu thấy dấu hiệu quá nhiệt, sụt áp.
Không ép xung CPU/GPU nếu PSU không đủ mạnh.
Tránh sử dụng nhiều linh kiện tiêu thụ điện năng cao cùng lúc.
Không bỏ qua dấu hiệu PSU quá tải như tắt máy đột ngột.
➡ Dùng nguồn đúng công suất giúp hệ thống chạy ổn định, tránh hỏng hóc đột ngột.
Dây cáp lỏng lẻo hoặc hư hỏng có thể gây mất kết nối, chập chờn hoặc làm hỏng linh kiện.
Đảm bảo dây nguồn được cắm chắc chắn vào bo mạch.
Kiểm tra đầu cắm có dấu hiệu cháy hoặc oxy hóa không.
Sử dụng dây nguồn chất lượng, không bị đứt gãy.
Không bẻ gập dây nguồn quá mức.
Tránh dùng dây cáp kém chất lượng hoặc đã quá cũ.
Không để dây nguồn bị đè nén hoặc kéo căng.
➡ Dây nguồn tốt giúp đảm bảo kết nối ổn định, hạn chế nguy cơ chập cháy.
Điện áp không ổn định do sét đánh hoặc mất điện có thể gây hỏng nguồn và các linh kiện khác.
Rút phích cắm nguồn khi có sấm sét lớn.
Đặt máy tính ở nơi khô ráo, tránh độ ẩm cao.
Dùng ổ cắm chống sét để bảo vệ nguồn.
Không dùng máy tính khi có mưa bão lớn.
Tránh để máy ở nơi dễ bị thấm nước hoặc gần cửa sổ.
Không cắm nhiều thiết bị vào một ổ điện dễ quá tải.
➡ Bảo vệ máy khỏi thời tiết xấu giúp PSU hoạt động an toàn, tránh hỏng hóc do sốc điện.
Phần mềm giám sát giúp phát hiện sớm dấu hiệu bất thường của bộ nguồn.
Cài đặt phần mềm như HWMonitor, AIDA64.
Theo dõi điện áp đầu ra của nguồn thường xuyên.
Kiểm tra nhiệt độ PSU để phát hiện quá nhiệt.
Không bỏ qua cảnh báo điện áp bất thường.
Tránh sử dụng phần mềm không rõ nguồn gốc.
Không chủ quan khi thấy dấu hiệu PSU hoạt động kém.
➡ Theo dõi PSU giúp phát hiện sớm lỗi, tránh hỏng hóc đột ngột và bảo vệ hệ thống.
Việc tự sửa nguồn máy tính không lên không quá phức tạp nếu bạn có đầy đủ kiến thức và làm đúng quy trình.
App Ong Thợ đã hướng dẫn bạn cách kích nguồn, nhận diện nguyên nhân, kiểm tra và khắc phục từng lỗi cụ thể mà không cần đến sự trợ giúp của kỹ thuật viên.
Tuy nhiên, nếu đã thử mọi phương pháp nhưng máy vẫn không hoạt động, rất có thể linh kiện bên trong đã hỏng nặng và cần thay thế.
Trong trường hợp đó, bạn nên cân nhắc mang máy đến trung tâm sửa chữa uy tín để đảm bảo an toàn cho hệ thống.
Hãy luôn thực hiện kiểm tra nguồn định kỳ, sử dụng thiết bị bảo vệ như ổn áp hoặc UPS, vệ sinh máy thường xuyên để tránh các sự cố không mong muốn trong tương lai.
